Phân tích liên thị trường là gì? ( phần 1).

1. Tiền đề, khái niệm về phân tích liên thị trường.

Thị trường tài chính căn bản được cấu thành bởi bốn bộ phận chính, đó là bốn thị trường nhỏ hơn trong đó: Bond market (thị trường trái phiếu), Commodity market (thị trường hàng hóa), Currency market (thị trường trao đổi tiền tệ-ngoại hối) và Stock market (thị trường vốn/cổ phiếu).

Ở mức độ tổng quát, có thể hiểu phân tích liên thị trường (Inter-market analysis – IA) là việc phân tích, tiên đoán diễn biến tương lai của một thị trường/món hàng dựa trên những vận động của thị trường/ món hàng khác.

Một khi có tin tức/sự kiện diễn ra thì chắc chắn sẽ có những biến động nhất định của thị trường, và trong những biến động đó sẽ có những thị trường/món hàng sẽ phản ứng mạnh nhất và nhanh nhất. Do vậy nếu chúng ta có thể hiểu và nhìn nhận được thị trường nào đang đóng vai trò dẫn dắt các thị trường còn lại trong sự kiện/tin tức đó thì sẽ đơn giản hơn rất nhiều trong việc dự đoán xu hướng và nương theo thị trường.

Nói tóm lại khi đã xác định được xu hướng đi của cả bộ phận thị trường mục tiêu mà chúng ta đã phân tích thì việc còn lại sẽ là đào sâu vào từng món hàng cụ thể trong đó để giao dịch.

Ghi chú: Theo Investopedia thì phân tích liên thị trường được định nghĩa là: “Việc xác định sức mạnh, yếu của thị trường tài chính hay lớp tài sản dựa trên việc phân tích nhiều hơn một lớp tài sản hay thị trường tài chính liên quan. Thay vì nhìn vào một thị trường or một lớp tài sản đơn lẻ, kiểu phân tích này xem xét một vài thị trường hay lớp tài sản tương quan chặt chẽ với nhau như cổ phiếu, trái phiếu và hàng hóa”.

“The original definition: The analysis of more than one related asset class or financial market to determine the strength or weakness of the financial markets or asset classes being considered. Instead of looking at financial markets or asset classes on an individual basis, this type of analysis looks at several strongly correlated markets or asset classes such as stocks, bonds and commodities”.

Tiền đề của phân tích liên thị trường là “ market is doesn’t trade in a vaccum” đại ý của câu này nói này có nghĩa là thị trường không vận động một cách đơn lẻ, độc lập mà nó vận động trong mối tương quan, liên hệ với các thị trường khác.

Điều này hoàn toàn được lý giải một cách hợp lý trong các mối tương quan mà các bạn sẽ bắt gặp ngay trong thực tế đời thường, đó không phải là những ý kiến mang tính chủ quan mà nó được đúc rút ra từ cơ sở dữ liệu đã có từ hàng trăm năm trong lịch sử thị trường tài chính.

Trong đó có một ví dụ điển hình mà ai cũng biết được đó là khi lạm phát gia tăng và đồng USD suy yếu thì vàng sẽ tăng rất cao. Mặc dù mối quan hệ này không phải lúc nào cũng đúng nhưng trong phần lớn thời gian mỗi khi đồng USD giảm thì vàng sẽ tăng và ngược lại. Đây chỉ là một ví dụ dễ nhận thấy nhất trong muôn vàn ví dụ thực tiễn trong quá trình phân tích thị trường tài chính.

Mặc dù các quy tắc liên thị trường là thật sự hiện hữu, nhưng có lẽ phần lớn các Trader vẫn còn đang tỏ vẻ hoài nghi về phương pháp phân tích này, và trong số đó không ít những định kiện rằng để có thể áp dụng phân tích liên thị trường là rất khó thực hành và không hiệu quả bởi vì họ phải thật sự hiểu biết sâu rộng trên tất cả bốn bộ phận cấu thành nên thị trường tài chính, trong khi thì trường mà họ giao dịch chỉ là một vài hàng hóa Commodity và thị trường trao đổi tiền tệ Currency.

Thực ra những ý kiến trên hoàn toàn hợp lý khi phần lớn những người tham gia giao dịch trên thị trường tài chính không được đào tạo qua trường lớp đàng hoàng mà chủ yếu là họ tự tìm hiểu qua sách báo hay những thông tin không có bài bản trên mạng internet.

Vì lý do như vậy nên họ rất khó tiếp cận được thật chi tiết và kiến thức chuyên sâu trong tất cả bốn bộ phận cấu thành này được, tuy nhiên là thực sự chúng ta không cần thiết phải biết hết tất cả, phần lớn chúng ta đang giao dịch với các loại hàng hóa như vàng, dầu, đồng… và các cặp tiền cho đến những chỉ số indices như S&P 500, DAX(GER30), JPN225, AUS200…

Những món hàng được nêu ở trên để chúng ta tìm hiểu thật sự chuyên sâu là không hề khó khăn gì, nhưng để hiểu rõ được những mối tương quan thì việc cần thiết vẫn là nắm vững được các tác động qua lại giữa chúng và giữa các thị trường với nhau.

Tôi có thể lấy ví dụ thế này: Khi các bạn giao dịch cặp tiền AUD/USD, việc đầu tiên là phải nắm vững những yếu tố tác động lên 2 đồng tiền AUD và USD, bằng những vốn kiến thức có được và khả năng tư duy về sự kiện đang diễn ra.

Chẳng hạn như là khi thị trường chứng khoán Trung Quốc bốc hơi hơn 50%, tiêu dùng và tăng trưởng trong nền kinh tế Trung Quốc là không tăng thì đương nhiên sẽ tác động trực tiếp đến kinh tế Úc rồi (vì đơn giản Trung Quốc là bạn hàng, đối tác thương mại lớn nhất của Úc) và đặc biệt khi phân tích tình hình kinh tế Úc thì không thể không quan tâm tới các món hàng kim khoáng quặng (vàng, đồng, sắt…) bởi vì Úc là quốc gia khai thác khoáng sản lớn nhất nhì trên thế giới và phần lớn GDP của Úc đến từ việc xuất khẩu các món hàng này.

Vậy thì khi những thứ hàng hóa đó giảm giá thì điều gì sẽ tác động đến đồng AUD, chắc chắn là AUD không thể tăng được. Qua ví dụ trên các bạn có thể thấy việc phân tích liên thị trường thực chất không quá khó như nhiều người vẫn nghĩ, công việc của chúng ta là nắm bắt được những yếu tố tổng quát và quan trọng nhất tác động đến món hàng chúng ta đang giao dịch.

Như vậy qua những ví dụ trên có thể thấy không nhất thiết phải am tường hết tất cả bốn bộ phận cấu thành thị trường, mà một IA-Trader (Trader áp dụng phương pháp phân tích liên thị trường) thật sự cần am tường đó là các mối quan hệ tác động qua lại giữa các thị trường với nhau. Các mối quan hệ này không quá khó để chúng ta ghi nhớ và áp dụng, nó là hữu hạn và hoàn toàn rất cụ thể.

Các bạn hãy thử tưởng tượng rằng mình đang là một nhà cầm quân, một vị tướng (cũng như đang chơi cờ vậy) khi ra chiến trận nếu mà có thể đứng ở trên cao, bao quát được toàn bộ tình hình thế trận, quan sát được địa hình thì đương nhiên là vị tướng đó có thể có cái nhìn tốt hơn về tính hình hiện tại, điều đó nghĩa là ông ta có thể đưa ra các cách bài binh bố trận một cách tốt hơn (biết địch biết ta trăm trận trăm thắng là như thế).

Một khi ông ta nắm vững được tình hình và bài binh bố trận tốt thì tất nhiên khi cuộc chiến nổ ra thì ông ta sẽ hạn chế được những tổn thất cho quân đội của ông ta và đương nhiên là sẽ đánh được vào điểm yếu của đối phương, ắt phần thắng sẽ thuộc về ông ta.

Cách ví von như thế này người Trader cũng giống như vị tướng khi ra chiến trận, một ví dụ tương đối thực tế để các bạn thấy rằng việc áp dụng phương pháp phân tích liên thị trường để có được những cái nhìn tốt hơn về xu hướng của dòng smart $ đang đổ về đâu, từ những tin tức và sự kiện diễn ra để từ đó mà có những quyết định nương theo thị trường hợp lý.

Trải qua thời gian giao dịch trên thị trường Tôi nhận ra rằng việc quan sát được những giao động, thay đổi trên cả bốn bộ phận cấu thành market sẽ giúp tôi tự tin hơn trong những giao dịch của mình, thực sự khi đi sâu vào tìm hiểu phương pháp này và giờ đây biểu Tôi chỉ nhìn vào mỗi chart của món hàng tôi đang Trade thì Tôi không làm được.

Việc xem xét cả bốn bộ phận cấu thành của thị trường tài chính trong lúc giao dịch không làm Tôi thấy khó khăn mà ngược lại nó giúp tôi hiểu được những món hàng Tôi đang giao dịch đang bị chi phối bởi sự kiện nào và thị trường nào đang dẫn dắt.

Những dấu hiệu sớm từ thị trường đầu tàu, dẫn dắt những thị trường còn lại và những dấu hiệu sớm đó sẽ cảnh báo cho Tôi khả năng đảo chiều rất lớn sắp xảy ra mới món hàng Tôi đang chú ý, từ đó mà khi quyết định đặt tiền vào market Tôi không cảm thấy lo lắng và điều quan trọng là những mức Stop Loss giới hạn mà Tôi có thể chấp nhận là rất bé. Các bạn có thể hình dung, việc tham gia vào thị trường này thì Stop Loss là điều chắc chắn phải có, việc của chúng ta là làm sao hạn chế mức Loss là BÉ NHẤT có thể.

2. VAI TRÒ CỦA PHÂN TÍCH CƠ BẢN TRONG PHÂN TÍCH LIÊN THỊ TRƯỜNG.

Cũng như trong ví dụ so sánh ở phía trên Trader cũng giống như vị tướng ra chiến trận. Thì bây giờ cũng có thể ví Phân Tích Cơ Bản trong giao dịch tài chính cũng như là tiềm lực của đội quân ông ta đang nắm, hay chính là một đội quân tinh nhuệ vậy, muốn đánh thắng trận ngoài việc bài binh bố trận, quan sát toàn cảnh chiến trường thì ắt hẳn phải có một đội quân tinh nhuệ, thiện chiến và đương nhiên đội quân đó phải có nền tảng tinh thông các cách đánh trận.

Phân tích cơ bản đóng một vai trò cực kỳ quan trọng và là nền tảng cho mọi phân tích liên thị trường. Chắc hẳn sẽ có nhiều bạn thắc mắc rằng giữa phân tích cơ bản và phân tích liên thị trường có khác nhau chỗ nào? Cũng chính vì là nền tảng cho nên phân tích cơ bản (Fundamental Analysis – FA) và phân tích liên thị trường (IA) thường không có sự phân chia khác biệt, có thể hiểu được là Phân tích Cơ Bản là cần thiết và phải có trong bất cứ một bài phân tích liên thị trường nào.

Trong quá trình lịch sử hàng trăm năm của thị trường tài chính thì sự ra đời của Phân tích Cơ Bản và Phân tích Kỹ Thuật (Technical Analysis – TA) đã có từ lâu, còn phương pháp phân tích Liên thị trường là mới được phát triển và chính thức được sử dụng rộng rãi trong các bài phân tích từ những năm đầu thập niên 90 khi mà John Murphy phát triển và viết ra thành sách (John Murphy – Cây đại thụ trong làng TA của thế giới, ông đã biến soạn cuốn sách Intermarket Technical Analysis (Phân tích Kỹ thuật Liên thị trường).

Và cũng chính từ lúc ông xuất bản cuốn sách này mà phương pháp phân tích liên thị trường mới thật sự bùng nổ vào khoảng những năm 2000 cho mãi tới bây giờ.

Trong khi phân tích cơ bản là việc phân tích các sự kiện, số liệu của riêng món hàng/thị trường, tức là chỉ tập trung vào những cái cụ thể mà chúng ta muốn giao dịch, để định ra giá trị thật của nó, qua đó so sánh món hàng đó với giá trị thật để xem giá thành của nó như thế nào, nói chung là việc phân tích cơ bản trước đây chỉ tập trung vào những thông tin độc lập của thị trường/món hàng người trader đang giao dịch.

Nhưng với phân tích liên thị trường lại không gói gọn trong phạm vi đơn lẻ của một thị trường/món hàng như vậy. Đây chính là điểm khác biệt giữa phân tích cơ bản đơn thuần và phân tích liên thị trường. Trong quan niệm của nhiều người, đặc biệt là những người giao dịch chứng khoán thì điều họ quan tâm là giá trị cổ phiếu họ đang giao dịch là mắc hay rẻ thì với cùng một món hàng đó những người theo quan niệm phân tích liên thị trường sẽ xem xu hướng của cổ phiếu đó là thế nào, trong tương lai nó sẽ tăng hay giảm.

Tóm gọn lại trong quan niệm của những người phân tích liên thị trường thì mục đích của họ là tìm xem động lực nào đang chi phối cái họ đang giao dịch và trong tương lai món hàng đó sẽ tăng hay giảm để từ đó quyết định nương theo thị trường hợp lý.

Thêm một ví dụ nữa để hiểu được tầm quan trọng của phân tích cơ bản đối với phương pháp phân tích liên thị trường:

Tôi sẽ lấy ví dụ gần đây nhất đó là sự kiện PBOC cắt giảm lãi suất, ngay sau khi PBOC quyết định cắt giảm lãi suất thì với một người phân tích cơ bản đơn thuần họ sẽ tìm đến những món hàng nào nhạy cảm với tin tức lãi suất của Trung Quốc nhất để giao dịch, đơn cử là sẽ chạy sang mua một vài cổ phiếu chẳng hạn vì họ sẽ nghĩ rằng chính phủ cắt giảm lãi suất tức là đang cố gắng kích cầu nền kinh tế, giúp các doanh nghiệp giảm thiểu bớt gánh nặng và từng bước kéo nền kinh tế lên, từ đó chi tiêu tiêu dùng sẽ tăng.

Nhưng kỳ thực sau cú sụp đổ hơn 50% của thị trường chứng khoán thì dường như tâm lý của các nhà đầu tư vẫn chưa hết bàng hoàng, và lúc này đây trong số họ chắc chắn có nhiều người đã khuynh gia bại sản và nhiều người thậm chí không còn nhiều tiền để tiếp tục mạo hiểm, hay người ta có tiền nhưng lúc này tâm lý sợ hãi đã bao trùm cho nên họ không muốn tiếp tục mạo hiểm nữa.

Chính vì lẽ đó mà dù cho PBOC có cắt giảm lãi suất thì thị trường chứng khoán Trung Quốc cũng chưa thể lên liền mà cần có thời gian vài ngày, vài tuần sau thì lòng tin của nhà đầu tư mới dần khôi phục.

Nhưng với một nhà phân tích liên thị trường thì câu chuyện đó lại là cơ hội thật tốt để họ tiến đến những giao dịch trong tương lai (tức là cái sự kiện PBOC cắt giảm lãi suất đó tác động đến thị trường Trung Quốc là cái trade của hiện tại chứ không phải là cái trade của tương lai), tức là họ sẽ quay sang nhìn về kinh tế Nhật Bản và Australia chứ không phải tập trung vào kinh tế Trung Quốc nữa.

Bởi vì họ biết rằng thương mại giữa Trung Quốc với Nhật Bản và Úc là rất lớn, một khi ngân hàng Trung ương Trung Quốc PBOC cắt giảm lãi suất để kích thích xuất khẩu thì họ nghĩ ngay đến việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) và Ngân hàng Trung ương Australia (RBA) sẽ phải tiến hành những biện pháp nới lỏng hơn.

Vì sao? Bản chất hai nền kinh tế Nhật Bản và Australia lấy xuất cảng và xuất khẩu làm trọng, và nó đóng góp vào GDP của 2 quốc gia này là rất lớn, do vậy để thúc đẩy xuất cảng thì BOJ và RBA sẽ buộc phải thực hiện nới lỏng để hạ tỉ giá của 2 đồng tiền JPY và AUD xuống. Như vậy thì với một nhà phân tích liên thị trường họ sẽ nhân cơ hội này và thật nhanh chóng họ tìm thời điểm tốt nhất để short 2 đồng tiền JPY và AUD.

Cũng chính vì FA là nền tảng trong hầu hết mọi phân tích liên thị trường, do vậy để có thể tiến hành phân tích liên thị trường một cách hiệu quả thì chắc chắn người Trader sẽ phải trang bị cho mình một nền tảng kiến thức cơ bản thật tốt và khả năng nhạy bén khi nhìn nhận các sự kiện diễn ra.

Mặc dù không nhất thiết phải hiểu biết sâu sắc về tất cả các bộ phận cấu thành thị trường nhưng chắc chắn phải hiểu biết ở một mức độ nhất định. Phân tích liên thị trường sẽ trở nên đơn giản hơn nếu như bạn càng hiểu biết sâu rộng về phân tích cơ bản.

Trong loạt bài viết này Tôi sẽ cố gắng xâu chuỗi tất cả diễn biến cuộc khủng hoảng Dotcom cho đến cuộc khủng hoảng năm 2008 tới nay và những mối tương quan, sự kiện lớn diễn ra trong từng giai đoạn lịch sử để hệ thống lại cho các bạn những kiến thức cơ bản quan trọng nhất và cần thiết nhất trước khi tiến hành vào việc phân tích liên thị trường.