Bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về biểu đồ EquiVolume. Đây là một dạng biểu đồ nến nhưng không phải là nến. Ủa là sao nữa sao lại có cái biểu đồ như vậy? Cùng tìm hiểu nha!
1.Lịch sử ra đời EquiVolume
EquiVolume được tạo ra bởi Richard W. Arms Jr. (1935–2020) trong khoảng những năm 1971-1975. Richard Arms là một nhà phân tích kỹ thuật nổi tiếng tại Phố Wall, được biết đến nhiều nhất với: Chỉ báo Arms Index (TRIN) và Biểu đồ Equivolume.
Vào thập niên 1970, Richard Arms nhận ra rằng:
- Biểu đồ nến hoặc OHLC truyền thống chỉ thể hiện giá mà bỏ qua sự quan trọng của khối lượng.
- Ông tin rằng Volume là nhịp tim của thị trường, cần thể hiện trực tiếp trên biểu đồ thay vì tách riêng dưới dạng histogram.
Từ đó, ông tạo ra Equivolume Chart:
- Kết hợp độ cao (price range) và độ rộng (volume) thành một khối duy nhất, giúp trader nhìn ra sức mạnh của xu hướng mà không cần hai biểu đồ tách biệt.
Với ông Arms này mình có vài gợi ý về các tựa sách rất đáng đọc cho các bạn như:
- “Volume Cycles in the Stock Market” (1973)
- “Profitable Charting” (1975)
- “The Arms Index (TRIN)” (1983) – cuốn này chủ yếu về TRIN nhưng vẫn nhắc đến phương pháp kết hợp khối lượng.
2.Định nghĩa Equivolume
Equivolume là biểu đồ trong đó chiều cao của mỗi ô (bar/hình chữ nhật) thể hiện biến động giá (giống thân nến), còn chiều rộng thể hiện khối lượng giao dịch trong khoảng thời gian đó.
Khi khối lượng lớn, ô sẽ rộng hơn, và khi khối lượng thấp, ô sẽ hẹp hơn.
Biểu đồ EquiVolume trông tương tự như biểu đồ nến, nhưng nến được thay thế bằng các hộp EquiVolume có thể là hình vuông hoặc hình chữ nhật. Các mô hình cổ điển, chẳng hạn như tam giác, nêm và hai đỉnh, vẫn xuất hiện với lợi thế là khối lượng giao dịch được tích hợp sẵn vào mô hình. Việc xác định khối lượng giao dịch cho các đợt đảo chiều, biến động lớn, phá vỡ hỗ trợ/ kháng cự và cao điểm bán hoặc mua trở nên dễ dàng hơn.
3.Tính toán EquiVolume
Một hộp EquiVolume bao gồm ba thành phần—giá cao nhất, giá thấp nhất và khối lượng giao dịch. Giá cao nhất tạo thành ranh giới trên, giá thấp nhất tạo thành ranh giới dưới, và khối lượng giao dịch quyết định độ rộng.
Hộp EquiVolume có màu xanh khi giá đóng cửa cao hơn giá đóng cửa trước đó và màu đỏ khi giá đóng cửa thấp hơn giá đóng cửa trước đó.
Khi tính toán EquiVolume, lưu ý rằng khối lượng được chuẩn hóa để hiển thị theo tỷ lệ phần trăm của giai đoạn nhìn lại. Đối với biểu đồ khung ngày với giai đoạn nhìn lại bốn tháng, khối lượng của mỗi ngày sẽ được chia cho tổng khối lượng trong giai đoạn nhìn lại (bốn tháng).
Do đó, chiều rộng của mỗi ô biểu thị tỷ lệ phần trăm tổng khối lượng trong giai đoạn nhìn lại. Những ngày có khối lượng lớn chiếm nhiều không gian hơn trên trục x (trục ngang) so với những ngày có khối lượng thấp.
Do độ rộng khác nhau, trục ngày thường không đồng nhất trên biểu đồ EquiVolume. Một số tuần sẽ kéo dài hơn do nến rộng, trong khi những tuần khác sẽ ngắn hơn do nến hẹp.
Công thức tính các phần trong Equivolume
(a) Chiều cao nến (Height)
- Giống với nến truyền thống: Height = High−Low
- Thể hiện biên độ dao động giá trong phiên.
(b) Chiều rộng nến (Width)
Dựa trên khối lượng so với toàn bộ biểu đồ:
Width =Max Volume (trong khoảng hiển thị)/Volume×K
Trong đó:
- Volume = khối lượng phiên hiện tại
- Max Volume = khối lượng lớn nhất trong khung thời gian hiển thị
- K = hằng số tỉ lệ để hiển thị trên biểu đồ (do phần mềm quyết định)
➡ Ý nghĩa: Phiên nào khối lượng lớn → nến dày; khối lượng nhỏ → nến mỏng.
Cách áp dụng cho thị trường Forex
Thị trường Forex giao ngay (Spot FX) không có Volume thực sự như chứng khoán hay crypto, vì nó là thị trường phi tập trung (OTC).
Tuy nhiên, Equivolume vẫn áp dụng được bằng cách sử dụng các dữ liệu tương đương volume.
Trong Forex, thường có 3 loại dữ liệu có thể thay thế Volume:
- Tick Volume (khối lượng giao dịch dựa trên số lần giá thay đổi)
- Đây là phổ biến nhất và có trên MT4, MT5, TradingView.
- Dù không phải khối lượng thật, nhưng tương quan rất cao với volume thực (các nghiên cứu cho thấy 85–95%).
- Futures Volume (khối lượng hợp đồng tương lai Forex trên CME)
- Ví dụ EUR/USD → 6E Futures Volume trên CME
- Đây là khối lượng thật nhưng chỉ phản ánh một phần thị trường (chủ yếu Mỹ).
- Broker Volume hoặc Aggregated Volume
Một số broker lớn (Oanda, Dukascopy) cung cấp dữ liệu volume tổng hợp, có
Cách tính độ rộng Equivolume cho Forex (dùng Tick Volume)
Ví dụ EUR/USD khung H1
Giả sử 5 nến H1 gần nhất có dữ liệu:
| Giờ | Open | High | Low | Close | Tick Volume |
| 09:00 | 1.0850 | 1.0870 | 1.0840 | 1.0860 | 1200 |
| 10:00 | 1.0860 | 1.0880 | 1.0855 | 1.0875 | 1800 |
| 11:00 | 1.0875 | 1.0895 | 1.0865 | 1.0870 | 900 |
| 12:00 | 1.0870 | 1.0885 | 1.0850 | 1.0855 | 2000 |
| 13:00 | 1.0855 | 1.0860 | 1.0835 | 1.0840 | 1500 |
- Max Volume trong 5 nến = 2000 (ở 12:00)
Tính độ rộng nến 10:00:
Width=Volume/MaxVolume = 1800/2000 = 0.9
➡ Thanh Equivolume H1 lúc 10:00 rộng 90% so với nến to nhất, biểu thị dòng tiền mạnh mẽ.
- Chiều cao = 1.0880 – 1.0855 = 0.0025 (25 pip)
- Màu sắc = Xanh (Close > Open)
- Ý nghĩa: Một cây nến tăng, khối lượng mạnh, thể hiện dòng tiền vào EUR/USD đáng tin cậy.
4.Cấu trúc nến Equivolume
Trong biểu đồ chúng ta có thể thấy 2 phần. Phần trên là biểu đồ nến thông thường còn ở phần dưới là biểu đồ Equivolume đã được tích hợp. Các ô rộng hiển thị những ngày có khối lượng tương đối cao, trong khi các ô mỏng hiển thị những ngày có khối lượng tương đối thấp.
Trong một cây nến Equivolume, bạn sẽ thấy cấu trúc gồm:
+Râu nến (Wick/Shadow)
+Thân nến (Body) – được chia thành hai phần màu khác nhau
Râu nến (Wick / Shadow) trong Equivolume
- Râu trên: Giá cao nhất trong phiên
- Râu dưới: Giá thấp nhất trong phiên
➡ Giống với nến Nhật truyền thống, nhưng trong Equivolume, râu nến kết hợp với chiều rộng để biểu thị:
- Thanh rộng + râu dài: Xu hướng mạnh nhưng vẫn có sự giằng co.
- Thanh rộng + râu ngắn: Lực mua/bán quyết liệt, ít do dự.
- Thanh hẹp + râu dài: Thị trường dao động nhiều nhưng khối lượng thấp → biến động dễ bị “fake”.
Thân nến chia làm 2 phần bên trong
Thông thường một cây Equivolume có thân nến được chia làm hai màu (thường xanh/đỏ hoặc xanh nhạt/đậm):
- Nửa dưới (hoặc màu sáng): Giá mở cửa đến giá đóng cửa thấp hơn
- Nửa trên (hoặc màu đậm): Giá mở cửa đến giá đóng cửa cao hơn
Ý nghĩa:
- Giúp trader thấy dòng tiền trong phiên (intra-bar flow)
- Nếu phần thân tăng (xanh) lớn hơn phần giảm (đỏ) → Lực mua chiếm ưu thế trong phiên
- Ngược lại, phần giảm chiếm ưu thế → Lực bán áp đảo
Một số indicator còn hiển thị hai nửa theo khối lượng mua – bán, chứ không chỉ theo Open/Close, giúp đo dòng tiền thực sự trong phiên.
Ý nghĩa màu sắc trong Equivolume
- Nến xanh (Bullish Equivolume)
- Giá đóng cửa > Giá mở cửa → Phiên tăng giá
- Lực mua chiếm ưu thế trong phiên
- Thanh rộng + xanh đậm → Tín hiệu dòng tiền vào mạnh
- Nếu có râu dài trên → Xu hướng tăng có giằng co trước khi chốt phiên
- Nến đỏ (Bearish Equivolume)
- Giá đóng cửa < Giá mở cửa → Phiên giảm giá
- Lực bán chiếm ưu thế trong phiên
- Thanh rộng + đỏ đậm → Áp lực bán mạnh, dòng tiền rút ra
- Nếu có râu dài dưới → Xu hướng giảm có lực bắt đáy hoặc giằng co trước khi đóng phiên
5.Ứng dụng biểu đồ Equivolume vào giao dịch như thế nào?
Do thị trường forex có cách tính vol đặc thù (tick volume) nên đôi khi chúng ta sẽ gặp khó khăn trong việc xác định đâu là các đợt break out và false break. Nên đây có thể được xem là tuyệt chiêu chính của món Equivolume này, ngoài ra còn có vài ứng dụng phổ biến khác để xác định xu hướng.
Dùng Equivolume xác nhận sự break out
Trong phần này khi mình nhắc đến cụm từ khối lượng giao dịch các bạn có thể hiểu rằng đó chính là chiều rộng của cây nến Equivolume.
Khối lượng giao dịch rất quan trọng để xác nhận một động thái, đặc biệt là khi phá vỡ hỗ trợ hoặc kháng cự. Việc phá vỡ với khối lượng giao dịch thấp không thuyết phục bằng việc phá vỡ với khối lượng giao dịch cao.
Khối lượng giao dịch thấp cho thấy sự quan tâm yếu và áp lực mua hoặc bán yếu. Ngược lại, khối lượng giao dịch cao phản ánh sự quan tâm cao và áp lực mua hoặc bán mạnh.
Cùng quan sát biểu đồ trên, chúng ta hãy có thể dễ dàng nhận thấy trên biểu đồ nến (ở phần bên trên) là một cây nến break out thiên về giảm, nếu là bạn thì bạn liệu có dám Mua vào ở đoạn này không?
Câu trả lời chắc chắn là không, nhưng nếu chúng ta thêm vào Equivolume có thể nhận ra điều khác biệt, volume ngay tại đoạn break out này đang là sự thắng thế của phe mua với một cây nến màu xanh có thân rộng và thậm chí xuyên suốt giai đoạn sideway liền trước đó xu hướng của Equivolume cũng là tăng.
Cùng đến với một ví dụ khác, như trong biểu đồ trên các bạn có thể nhận ra tín hiệu break out của đường giá tuy nhiên khi nhìn vào Equivolume đây lại là một nến giảm với khối lượng bán rất lớn. Điều gì xảy ra với đường giá sau đó? Từ đỉnh cao nhất giá chẳng những không thể tiếp tục đà tăng mà còn tạo ra một đả sụt giảm khá sâu.
Lưu ý: trong thực tế Equivolume sẽ cho ra rất nhiều tín hiệu nhiễu cho các khung giao dịch nhỏ nên hãy cẩn trọng.
Dùng Equivolume để biết vùng sideway
Cái này thì đơn giản hơn, chúng ta sẽ dựa vào độ rộng của các cây nến để biết khi nào giá trong tình trạng sideway, đôi khi các bạn sẽ nhầm lẫn giữa sideway và sóng hồi, sideway hẹp và sideway dạng rộng. Phần này có thể xem lại bài “Tiệm cận giá” để nắm rõ nha.
Có thể quan sát trong biểu đồ trên là một vùng giá sideway hay Range Phase trong một OderFlow hoàn chỉnh, chúng ta có thể gặp khó khan trong việc xác định vùng giá này trước đây nhưng với equivolume mọi việc sẽ đơn giản hơn khi quan sát độ rộng của các equi trong phần bên dưới.
Dùng Equivolume xác nhận sự đảo chiều tại các Swing
Một trong những vấn đề nan giải nhất của đa số trader chính là xác nhận sự đảo chiều tại các Swing High/ Low. Và điều này đặc biệt quan trọng với các trader theo trường phái follow trend bằng kỹ thuật ROF.
Xem thêm: Các dạng ROF thường gặp
Cùng quan sát biểu đồ EURUSD trên, chúng ta dễ dàng nhận thấy xu hướng hiện tại của cặp ngoại tệ đang là một xu hướng tăng với một vùng Range Phase tương đối rộng. Và nhiệm vụ của chúng ta chỉ là chờ buy theo trend tại các Swing Low.
Hãy chú ý vùng giá khoanh tròn trên biểu đồ nến, ở vòng tròn thứ 1 hãy cùng quan sát equivolume tại vùng này: 1 cây nến đỏ dài và có chiều rộng áp đảo so với phần còn lại, tại đây chắc chắn không thể nào BUY follow trend được nhưng hãy cùng quan sát diễn biến tiếp theo của chart giá.
Ở lần quay trở lại thứ 3 test vùng Swing này (vùng khoanh tròn thứ 2) equivolume đã không còn là cây nến đỏ nào nữa mà đã hình thành những nến xanh liên tiếp (mũi tên màu vàng), điều này cho thấy vùng giá Swing đầu tiên ứng với cây nến Equi màu đỏ đã rút cạn toàn bộ lực cung của phe sell. Đến đây chúng ta hoàn toàn có thể Buy theo xu hướng mà không sợ bị bẫy giá nữa.
Trên đây là một vài sử dụng phổ biến của Equivolume một loại nến đã xuất hiện khá lâu trên thị trường. Hãy thử áp dụng với RSI hay các indicator khác xem có gì đặc biết không. Sau cùng để sử dụng loại biểu đồ đặc biệt này các bạn có thể sử dụng Stockchart hoặc trên Tradingview thì tìm indicator Equivolume của LuxAlgo như hình! Happy trading!
Tìm indicator Equivolume của LuxAlgo
