Thương chiến ngày càng khốc liệt, sau khi Bắc Kinh tung đòn hiểm vào yết hầu của hệ thống tài chính Mỹ (Lợi suất Trái Phiếu thông qua Basis Trade) thì chính quyền Trump đã ngay lập tức phản đòn bằng 2 món vũ khí kép trong đêm 10/4: CPI và Bond Auction.
1. Trung Quốc phá giá CNY lần thứ 6 liên tiếp – và tuyên bố sẵn sàng đàm phán
Trong 6 phiên liên tục, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) liên tục điều chỉnh tỷ giá trung tâm (midpoint) của USD/CNY lên cao hơn.
Đây là hành động có chủ đích – một tín hiệu chính sách rõ ràng cho thấy Trung Quốc đang sử dụng tỷ giá làm công cụ phản công trong chiến tranh thương mại.
Mở màn cho ngày hôm nay, Bộ Tài chính Trung Quốc bất ngờ tuyên bố “sẵn sàng đàm phán với Mỹ, nếu có sự công bằng và tôn trọng lẫn nhau.”
Lập tức, truyền thông phương Tây từ FOX đến RT đồng loạt đưa tin “Trung Quốc sẵn sàng đàm phán”.
Cùng lúc, Nhà Trắng cập nhật lại số liệu thuế suất tổng hợp lên hàng hóa Trung Quốc – nâng từ 125% lên 145%, tính cả các đợt trước.
Thông điệp từ Trump rất rõ:
“Tôi sẵn sàng hoãn thuế với phần còn lại của thế giới – nhưng với Trung Quốc, đây là trận chiến một mất một còn.”
2. Phá giá CNY và chuỗi phản ứng dây chuyền: EM, trái phiếu Mỹ, dòng vốn đảo chiều
Khi Trung Quốc phá giá CNY, không chỉ đồng tiền này chịu tác động.
Hàng loạt đồng tiền EM khác cũng bị đẩy vào tình thế phòng thủ, vì họ cần giữ ổn định tỷ giá để tránh mất kiểm soát nhập khẩu và vốn ngoại.
- Các NHTW tại Đông Nam Á, Mỹ Latinh, và châu Phi có khả năng buộc phải bán dự trữ USD
- Trong phần lớn các trường hợp, dự trữ USD = trái phiếu chính phủ Mỹ (UST)
→ Từ đó, hình thành làn sóng bán trái phiếu để chống trượt giá nội tệ
Và đó là nguyên nhân giải thích vì sao lợi suất trái phiếu Mỹ (UST) – sau khi giảm mạnh trong đêm – đã nhanh chóng quay đầu tăng trở lại trong sáng nay.
Không phải vì dữ liệu vĩ mô. Không phải vì kỳ vọng chính sách.
Mà vì các NHTW EM đang phòng thủ trước làn sóng phá giá bắt đầu từ Bắc Kinh.
3. Phá giá để đàm phán – hay là phá giá để kiểm tra phản ứng của Phố Wall?
Tuyên bố “sẵn sàng đàm phán” của Trung Quốc không đi kèm với bất kỳ thay đổi nào về hành vi tiền tệ.
Thậm chí, việc phá giá liên tục 6 ngày còn cho thấy Trung Quốc đang chuẩn bị vị thế tốt nhất trước khi ngồi vào bàn.
Câu hỏi không phải là “Trung Quốc muốn đàm phán hay không?”,
mà là “Liệu họ muốn đàm phán trước hay sau khi ép lợi suất trái phiếu Mỹ lên 5%?”
Bởi vì một điều rõ ràng:
Phố Wall không lo ngại thương mại. Họ lo ngại lợi suất.
Và nếu lợi suất tăng không kiểm soát, Trump cũng không thể tự do triển khai chiến lược nợ công của mình.
4. Trump tung vũ khí kép: CPI và Bond Auction – Giữ vững hệ thống trước bờ vực Basis Trade vỡ trận
Tại thời điểm thị trường ngửi thấy mùi basis trade đang sắp sụp đổ, chỉ số swap 30Y SOFR và lợi suất 30Y Treasury tiếp tục giãn rộng – phản ánh sự mất cân bằng cực độ giữa hai đầu của chiến lược.
Basis Trade là gì?
- Long trái phiếu thực (30Y UST)
- Short hợp đồng hoán đổi (SOFR swap)
→ Kỳ vọng nhận được SOFR > 4.65%, trong khi trái phiếu chỉ trả coupon 4.50%
→ Khoảng chênh lệch (basis) nhỏ nhưng nhân với đòn bẩy 20–30x tạo ra lợi nhuận ổn định
Khi giá trái phiếu thật bị bán tháo (do Trung Quốc xả UST, EM phòng thủ tỷ giá), trong khi hợp đồng SOFR chưa điều chỉnh theo, khoảng chênh bị giãn mạnh → các quỹ bắt buộc unwind (đóng vị thế) trong panic.
Xem thêm: Basis Trade là gì?
🎯 Vậy CPI và Bond Auction ảnh hưởng thế nào đến thị trường?
📉 CPI – đòn đánh thẳng vào đầu cơ lạm phát và chênh lệch swap
Khi thị trường đang giao dịch trong nỗi sợ “lạm phát phục hồi vì chiến tranh thương mại”, báo cáo CPI tháng 3 đã đập tan mọi kỳ vọng đó.
- CPI tổng hợp YoY: +2.4% (dưới dự báo +2.5%, tháng trước +2.8%)
- CPI MoM: -0.1%, ngược với +0.1% dự báo
- Core CPI YoY: +2.8% (thấp nhất từ 03/2021, dưới dự báo +3.0%)
- Core MoM: chỉ +0.1%, so với kỳ vọng +0.3%
- Dịch vụ nhà ở: +0.3% MoM và +3.99% YoY (thấp nhất từ 01/2021)
- CPI siêu lõi (Supercore): -0.1% MoM, YoY chỉ còn +3.22% (thấp nhất từ 12/2021)
Từng mảng của lạm phát – từ hàng hóa, dịch vụ, nhà ở, vận tải – đều đang hạ nhiệt, dù Fed chưa cần hạ lãi suất.
Về mặt kỹ thuật, khi CPI thấp, kỳ vọng SOFR trong dài hạn (30Y SOFR swap rate) sẽ giảm theo.
→ Điều này giúp thu hẹp spread giữa swap và yield UST – tức là cứu sống phần “short” trong cấu trúc basis trade đang mất kiểm soát.
🔧 Basis Trade đang chịu gì trước đó?
- Long trái phiếu 30Y tại 4.50%
- Short SOFR swap 30Y ở mức 4.65%
- SOFR hiện tại floating ở ~5.00%
→ Mỗi điểm chênh lệch 15–35bps dưới leverage x20 = lợi nhuận/nguy cơ cực cao
Nhưng khi trái phiếu Mỹ bị bán tháo, yield tăng lên > 4.85%, trong khi swap rate giữ nguyên hoặc tăng,
→ Chênh lệch swap–UST mở rộng → position âm sâu → margin call
→ Quỹ bắt buộc unwind: bán UST, long future → basis trade vỡ theo cơ chế tự khuếch đại
💡 Và lúc đó – xuất hiện đòn thứ hai: Phiên đấu giá trái phiếu 30Y thành công ngoài kỳ vọng
Ngay sau khi CPI “bóp nghẹt kỳ vọng lạm phát”, Bộ Tài chính Mỹ mở bán $22 tỷ trái phiếu 30 năm. Kết quả:
- Yield chỉ 4.813%, thấp hơn mức pricing 4.839%
- Stop-through 2.6bps → tốt thứ 2 trong lịch sử đấu giá 30Y
- Nhà đầu tư nội địa quay lại: 25.8% (↑ từ 22.7%)
- Khối ngoại chiếm 61.88% – mạnh nhất từ đầu năm
- Dealers giữ chỉ 12.3% – cho thấy thị trường thực hấp thụ toàn bộ
Đây là “tuyên ngôn tín nhiệm ngược dòng”. Thị trường đã bị hoảng loạn 48 giờ vì basis trade sụp đổ – nhưng vẫn mua đầy đủ toàn bộ lượng trái phiếu dài hạn. Và thậm chí còn mua giá tốt.
🧩 Giải thích các chỉ số của phiên ĐẤU GIÁ TRÁI PHIẾU 30 năm
🔹 1. Yield (Auction Yield): 4.813%
- Đây là mức lợi suất mà Kho bạc Mỹ phải trả cho nhà đầu tư để bán được trái phiếu 30Y tại phiên đấu giá.
- Ý nghĩa: Nếu yield ra thấp hơn kỳ vọng thị trường (4.839%) → chứng tỏ cầu mua mạnh, nhà đầu tư chấp nhận yield thấp hơn để nắm giữ trái phiếu an toàn.
✅ Điều này tạo tín hiệu niềm tin vào hệ thống tài khóa → giúp giữ yield toàn thị trường không tăng tiếp → cứu vị thế long bond trong basis trade.
🔹 2. Stop-through: 2.6 bps
- Là mức chênh lệch giữa yield thị trường (trước giờ đấu giá) và yield trúng thầu.
- Nếu số này > 0 (stop-through) → đấu giá rất thành công
- Nếu < 0 (tail) → cầu yếu
✅ 2.6 bps là mức cao thứ hai trong lịch sử → cho thấy thị trường tự tin mua trái phiếu dài hạn dù basis trade đang rung chuyển.
🔹 3. Phân phối người mua:
- Khối nội địa (Domestic): 25.8% (↑ từ 22.7%)
- Khối ngoại (Indirect Bidders): 61.88%
- Primary Dealers: 12.3%
✅ Khi khối nội và khối ngoại tăng mua, còn các dealers (người buộc phải mua nếu thiếu cầu) giảm tỉ trọng → cho thấy:
- Không có stress thị trường
- Không cần FED can thiệp
- Tín hiệu bình ổn trái phiếu thực sự từ dòng tiền thật, không phải cứu trợ
→ Chắc chắn các quốc gia đang đàm phán thương mại có xuất hiện trong 3 phiên đấu giá gần nhất để tỏ “thiện chí” và phiên hôm nay có khối nội xuất hiện cho thấy sự tự tin đang quay trở lại.
🧠 Tóm lại: thị trường tự ổn định vì hai nhát dao đúng chỗ
- CPI thấp → SOFR expectations giảm → thu hẹp basis spread
- Bond auction thành công → neo lợi suất UST → giảm đà bán tháo margin
→ Cả hai giữ không cho basis trade vỡ lan rộng vào repo và hệ thống quỹ đòn bẩy cao
🔚 Trump vừa cứu thị trường khỏi chính cái bẫy mà Trung Quốc tạo ra
- Trung Quốc phá giá CNY → EM bán trái phiếu → UST yield tăng → basis trade bắt đầu vỡ
- Trump không tung QE, không cần FED phát biểu
- Chỉ cần CPI + Bond Auction đúng kỳ vọng → hệ thống được “giải cứu ngầm”
Đây không chỉ là chiến thắng truyền thông – mà là một đòn phòng thủ chính sách sắc bén.
Một ngày có thể đi vào sách giáo khoa nếu lịch sử nhắc lại “cú cứu thị trường bằng dữ liệu và đấu giá, không cần thanh khoản từ Fed”.
