Theo Fox News, lý do đầu tiên được Nhà Trắng đề cập đến là, Iran là một quốc gia sắp sở hữu vũ khí hạt nhân. Bản ghi nhớ trích lời tướng Erik Kurilla cho biết, quốc gia Hồi giáo hiện có đủ vật liệu để chế tạo 10 vũ khí hạt nhân trong vòng 3 tuần.
Lý do thứ 2 là, Iran không thể sở hữu vũ khí hạt nhân vì điều đó sẽ đe dọa Mỹ. Bản ghi nhớ viết, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố rõ ràng và lặp đi lặp lại hàng chục lần về điều này trong suốt chiến dịch tái tranh cử năm 2024.
Bản ghi nhớ cáo buộc Iran là quốc gia tài trợ khủng bố hàng đầu thế giới và đã nhắm mục tiêu vào người Mỹ kể từ khi chế độ hiện nay lên nắm quyền vào năm 1979. Nhà Trắng cũng liệt kê ít nhất 10 trường hợp người Mỹ bị giết hại hoặc bị thương do các vụ tấn công của Iran.
Lý do tiếp theo là, các lực lượng ủy nhiệm của Iran, gồm cả nhóm vũ trang Houthi ở Yemen đã tập kích quân đội Mỹ. Nhà Trắng láy ví dụ về trường hợp 3 quân nhân Mỹ tử vong trong một vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Iran.
Lý do cuối cùng là, Iran đã thực hiện các vụ tấn công mạng chống Mỹ và Tehran phải chịu trách nhiệm về cái chết của hơn 1.000 quân nhân cũng như công dân Mỹ. Bản ghi nhớ cũng trích dẫn tuyên bố “hiếu chiến” năm 2013 của Tổng thống Iran khi đó: “Nói Mỹ chết đi thì quá dễ, chúng ta cần thể hiện ‘Mỹ chết đi’ bằng hành động”.
Tuy nhiên dưới góc nhìn của số liệu liệu rằng đây chỉ là hành động vì “mục đích hòa bình”? Hãy cùng HabinhFx tìm hiểu qua bài viết hôm nay.
Hormuz – Nơi nước Mỹ giấu đi sự suy thoái
Khi những quả bom Mỹ rơi xuống ba cơ sở hạt nhân của Iran, truyền thông thế giới lập tức gọi đó là một hành động “gìn giữ hòa bình”. Nhưng Phố Wall thì lại hiểu theo một cách khác:
Mọi thứ diễn ra quá đúng lúc. Vài ngày trước, báo cáo ngân sách dài hạn của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) tiết lộ một điều lạnh gáy: thâm hụt liên bang Mỹ có thể lên tới 9% GDP vào năm 2034 — ngay cả khi không có suy thoái. Đồng nghĩa, nếu một đợt suy thoái thực sự nổ ra, Mỹ sẽ tiến gần hơn tới điểm gãy của niềm tin trái phiếu, và giấc mơ “vay để tăng trưởng” có thể sụp đổ.
Washington cần một tấm màn nhung để che đậy dữ liệu GDP cận kề. Và không có gì hiệu quả hơn một cơn biến động ở Trung Đông – nơi 20% dầu toàn cầu đi qua chỉ một eo biển chiến lược tên là Hormuz.
Bàn tay Mỹ đã âm thầm dựng lại ván cờ cũ: để Israel đối đầu trực diện, để Iran phản ứng quyết liệt và khi đúng thời điểm, Mỹ bước ra với vai trò cao cả “lực lượng gìn giữ hòa bình”.
Một cuộc khủng hoảng là đủ để dòng tiền rời bỏ tài sản rủi ro, trú ẩn vào USD, và tạm quên đi rằng chính phủ phát hành loại tiền đó đang trong tình trạng phá sản có kiểm soát.
Mỹ không muốn thế giới nhìn thấy suy thoái. Họ muốn thế giới nhìn thấy Hormuz.
Cuộc chiến này không phải vì dầu mà bởi vì dầu là cách nhanh nhất để kiểm soát kỳ vọng lạm phát, đảo chiều định giá tài sản, và ép các ngân hàng trung ương phải trở lại cuộc chơi mua trái phiếu.
Trong lúc Iran bị biến thành biểu tượng của bất ổn, Mỹ đang lặng lẽ viết lại chương tài chính toàn cầu – không bằng các đạo luật ngân sách, mà bằng các tên lửa dẫn đường chính xác và những lời hứa về “ổn định địa chính trị”.
Nợ công Mỹ: Gánh nặng và định hướng tái cấu trúc
1. Nợ công và thâm hụt vượt tầm kiểm soát
Biểu đồ trên (trích từ Bank of America) cho thấy rõ: trong khi lịch sử Mỹ từng ghi nhận mức thâm hụt -12 % GDP lúc suy thoái toàn cầu (GFC) hay -13 % khi đại dịch COVID-19, thì dự báo tới 2034, quốc gia này sẽ gánh mức –9 % GDP ngay cả không suy thoái (điểm màu đỏ dưới vòng tròn) .
Con số hiện tại lại cao đến khoảng –6.2 % GDP năm 2025, tương đương thâm hụt khoảng $1.9 nghìn tỷ, chi phí lãi suất đã chiếm tới 14 % ngân sách .
2. Điều gì đằng sau con số ấy?
- Chi phí lãi suất tiếp tục tăng, chiếm khoản lớn hơn GDP (3.2 % → 5.4 % từ 2025 đến 2055)
- Nợ công đã vượt 100 % GDP, hướng tới mức 118 % vào 2035 và 156 % vào 2055.
- Đáng chú ý: mức thâm hụt -6 ~9 % GDP trên trời như hiện nay chưa kể nếu tăng chi tiêu quân sự (Iraq, Ukraine…), trị giá vài trăm tỷ mỗi năm.
3. Vì sao phải “làm lớn” một cuộc khủng hoảng?
Khi nợ tràn ngập đến vậy, đường đi của Mỹ tương tự như thời Đại chiến – kho dây cùng mức tiêu không tưởng. Mỗi lần về 3 % GDP là đã cảnh báo. Nhưng bây giờ con số đó đã lên 6–9 %.
Điều duy nhất có thể “che mờ” con số khủng này là một cuộc khủng hoảng địa chính trị – chẳng hạn như ở vùng Hormuz:
- Khi thị trường tin rằng dầu có thể bị gián đoạn, dòng tiền toàn cầu lập tức chạy về USD → lợi tức trái phiếu Mỹ tăng tạm, phá giải áp lực lên nợ ngắn hạn.
- Cú hốt của Fed và Bộ Tài chính khi xuất hiện “collateral scarcity” từ dầu mạnh (Polymarket phản ánh cẩn thận cú hốt này) tạo nên cơ hội cho đấu giá Treasury đình đám – hút tài sản từ các nền kinh tế mới nổi trở lại Mỹ.
- Washington dùng vỏ bọc “bảo vệ tự do đi lại quốc tế” để che giấu mục đích cốt lõi là giữ cho USD là tài sản thanh khoản cuối cùng.
Nhiều người sẽ đặt câu hỏi: “Nếu nước Mỹ đang gánh núi nợ lên tới 7–9% GDP, tại sao lại còn đi gây chiến? Không phải điều đó chỉ khiến chi phí càng phình to?”
Thật ra, nợ đã phình sẵn rồi. Với lãi suất leo thang và cấu trúc chi tiêu cố định như Medicare, Social Security hay chi phí lãi vay đã chiếm gần 1/3 ngân sách, Mỹ không thể “thắt lưng buộc bụng” như châu Âu từng làm. Vấn đề không còn là chi bao nhiêu, mà là làm sao để đồng USD vẫn được săn lùng. Trong bối cảnh đó, một cuộc xung đột cục bộ – đặc biệt ở một vùng huyết mạch năng lượng như Hormuz – không còn đơn thuần là địa chính trị. Nó trở thành công cụ để hút dòng tiền toàn cầu quay về.
Chiến tranh khiến rủi ro tăng lên, và khi rủi ro tăng, nhà đầu tư tìm về USD như vùng an toàn cuối cùng. Khi đó, Bộ Tài chính Mỹ dễ dàng phát hành T-Bills, giữ cho hệ thống vẫn vận hành – dù chỉ là mua thêm thời gian.
Một phản biện khác: “Chiến tranh làm GDP tăng mà, vậy nợ/GDP sẽ giảm?”
Điều đó có thể đúng trong thời kỳ hậu Thế chiến II – khi chi tiêu quốc phòng tạo ra việc làm, nhà máy, công nghệ lưỡng dụng. Nhưng bức tranh hiện tại rất khác: chi phí quốc phòng tăng phi mã, trong khi đầu ra kinh tế lại chủ yếu là tiêu dùng, dịch vụ, và thâm hụt tài khóa vẫn tiếp tục chảy máu. Nghĩa là, GDP có tăng – nhưng không theo kịp tốc độ của chi tiêu, lãi suất và nợ tích lũy.
Vì vậy, cuộc chiến này không phải để thắng mà là để tạo ra bối cảnh. Bối cảnh để USD vẫn giữ vai trò trung tâm thanh khoản, để trái phiếu Mỹ vẫn có người mua, và để Washington có thêm thời gian viết lại chương tài chính tiếp theo mà không bị thị trường “bắt bài”.
Nợ công Mỹ theo báo cáo Daily Treasury Statement ngày 18/06/2025
Dựa trên báo cáo Daily Treasury Statement ngày 18 tháng 6, 2025, chúng ta hãy cùng bóc tách chi tiết các dòng tiền lớn nhất liên quan đến thu và chi của chính phủ Mỹ. Đây là chìa khóa để hiểu Washington đang âm thầm điều phối ma trận tài chính toàn cầu ra sao – thông qua một dạng “repo chính trị” để mua thời gian và tái cấu trúc quyền lực tài chính hậu Triffin Paradox.
Khoản thu cần theo dõi sát sao:
Taxes – Withheld Individual/FICA
- Vị trí: Table II (phần màu đỏ)
- Lũy kế đến hiện tại (FYTD): 2.519.611 triệu USD
Đây là nguồn thu lớn nhất, phản ánh sức khỏe của thị trường lao động Mỹ. Khi dòng thu này mạnh, Washington có “đệm tiền mặt” trong TGA để phát hành trái phiếu có chọn lọc, hút hoặc bơm thanh khoản theo ý muốn.
Mức ~2.5 nghìn tỷ USD thu thuế lao động cho thấy việc làm vẫn ổn định, lương không giảm mạnh. Điều này trì hoãn khả năng Fed phải cắt lãi gấp – và củng cố quan điểm “siết cung USD vẫn còn tiếp diễn”.
Tổng thu từ đầu năm tài khóa: 2.519.611 triệu USD (~2.5 nghìn tỷ)
Tại sao cao như vậy?
→ Vì Mỹ vẫn duy trì tỷ lệ thất nghiệp thấp, đồng thời tăng lương trong các ngành dịch vụ (hậu phục hồi COVID).
→ Ngoài ra, việc nhiều tiểu bang áp dụng thuế lao động riêng biệt hoặc tăng lương tối thiểu cũng góp phần gia tăng dòng tiền này.
Với ~2.5 nghìn tỷ USD thu từ Withheld Individual/FICA, nền kinh tế Mỹ vẫn duy trì sức sống nhờ tỷ lệ thất nghiệp thấp và mức lương ổn định. Tuy nhiên, đây là dòng tiền dễ bị tổn thương nếu:
- Chu kỳ tăng trưởng chậm lại;
- Các tập đoàn sa thải;
- Hoặc bất kỳ cú sốc địa chính trị nào khiến nhu cầu lao động giảm.
⟶ Không thể phụ thuộc mãi vào tầng lớp làm công ăn lương để duy trì ngân sách.
Taxes – Corporate Income
- Vị trí: Table II
- Lũy kế FYTD: 373.790 triệu USD
Đây là phong vũ biểu của biên lợi nhuận doanh nghiệp – đặc biệt là các công ty niêm yết (S&P500, Nasdaq). Khi thu từ thuế doanh nghiệp giảm, có thể là dấu hiệu sớm cho suy thoái lợi nhuận quý tới.
Con số hơn 373 tỷ USD vẫn lành mạnh – cho thấy các tập đoàn chưa rơi vào khủng hoảng lợi nhuận, dù chi phí vốn tăng. Tuy nhiên, nếu lãi suất duy trì cao, con số này sẽ sớm phản ánh sụt giảm.
Tại sao giảm nhẹ so với cùng kỳ?
→ Vì chi phí lãi vay doanh nghiệp tăng, thuế hiệu dụng tăng nhẹ do hết ưu đãi COVID, cộng thêm nhiều khoản khấu trừ R&D bị thắt lại.
→ Một phần các tập đoàn cũng “tạm hoãn khai báo thu nhập” để chờ quy định thuế mới sau bầu cử.
Mức thu ~374 tỷ USD từ thuế doanh nghiệp là tín hiệu đầu tiên cho thấy biên lợi nhuận đang co hẹp. Trong bối cảnh chi phí lãi vay tăng cao và chuỗi cung ứng toàn cầu rối loạn vì căng thẳng thương mại, các doanh nghiệp bắt đầu trì hoãn khai báo lãi, giảm bớt mở rộng, thậm chí “đánh cược” vào thay đổi thuế sau bầu cử.
⟶ Nếu thuế doanh nghiệp tiếp tục sụt giảm, nợ công sẽ không còn điểm tựa để giảm theo kiểu tăng trưởng GDP như sau Thế chiến II.
Federal Reserve Earnings
- Vị trí: Table IV, Dòng 16
- Thu về FYTD: 3.998 triệu USD
Đây là khoản lợi nhuận chuyển về từ FED, phần lớn đến từ chênh lệch lãi suất giữa tài sản (UST) và chi phí (IOR, RRP). Nếu Fed lỗ hoạt động, dòng này sẽ biến mất, báo hiệu cuộc khủng hoảng thanh khoản hệ thống.
Thu nhập từ Fed hiện đang thấp bất thường. Điều này phản ánh chi phí trả lãi RRP, ONRRP đã vượt lợi tức trái phiếu mà Fed nắm giữ. Đây là dấu hiệu hệ thống ngân hàng “căng thanh khoản” và Fed đang hy sinh bảng cân đối để neo lãi suất.
Tại sao thấp bất thường như vậy?
→ Vì Fed đang lỗ trên bảng cân đối: trái phiếu mua thời COVID có yield thấp (1-2%), trong khi Fed đang phải trả 5.25% cho reverse repo và lãi dự trữ.
→ Do đó, dòng lợi nhuận chuyển về Kho bạc gần như biến mất.
Nếu Fed lỗ tiếp, vai trò của họ như “cỗ máy tạo lãi” sẽ chấm dứt – và điều đó đồng nghĩa với việc phải bơm thanh khoản theo cách khác: chiến tranh, phát hành, hoặc… thắt chi.
Nếu chính phủ Mỹ chỉ dựa vào thuế cá nhân và doanh nghiệp – thì họ sẽ luôn ở trong thế vừa chạy vừa đỡ, không đủ để tái cấu trúc bảng cân đối hay tài trợ cho những “cuộc chiến trật tự” đang ngày một khốc liệt hơn.
Vì thế, chìa khóa không nằm trong dòng thu truyền thống – mà nằm trong việc tạo ra “cầu USD toàn cầu” qua chiến tranh, bất ổn, và tái cấu trúc repo quốc tế.
Đó là lý do tại sao Washington đang dùng năng lượng, Iran, vàng, và trái phiếu để viết lại ma trận thanh khoản toàn cầu.
Khoản chi cần đặc biệt quan tâm:
Dept of Defense – Misc
- Vị trí: Table V, Dòng 4
- Chi trong ngày: 12.147 triệu USD
Bộ Quốc Phòng là động cơ “repo địa chính trị” của nước Mỹ. Chi cho quốc phòng không chỉ là chiến tranh – mà là bảo hiểm USD: khi căng thẳng toàn cầu tăng, nhu cầu USD tăng theo.
Chi quốc phòng cao gấp nhiều lần chi an sinh trong ngày → chứng minh Mỹ đang gia tăng hoạt động quân sự. Có thể liên hệ với các diễn biến: ném bom Iran, gửi thêm lực lượng đến Đông Âu, tài trợ Ukraine…
Chi tiêu quốc phòng đạt 12.147 triệu USD/ngày, tương đương hơn 360 tỷ USD/tháng nếu kéo dài, chưa kể các khoản viện trợ bí mật. Đây không chỉ là một dòng chi, mà là một lệnh repo bằng quyền lực:
- Mỹ chi tiền cho chiến tranh, nhưng thực chất là vay lại sự phụ thuộc của cả thế giới vào hệ thống an ninh toàn cầu do Mỹ bảo trợ.
- Chiến tranh ở Trung Đông, căng thẳng tại Biển Đông, Đài Loan, hay Ukraine – đều là các “hợp đồng repo” mà nước Mỹ ký với phần còn lại của thế giới.
Đây không chỉ là chi tiêu – đây là “đòn repo chính trị toàn cầu”: làm cả thế giới lo sợ để giữ đồng USD là tài sản trú ẩn. Washington đang “in loạn rủi ro” thay vì in tiền.
❗️“Chi quá lớn thế này không sợ vỡ nợ?”
✅ Không – vì chiến tranh sẽ khiến vàng tăng, giá dầu tăng, và thế giới cần USD để thanh toán → vòng lặp khan hiếm USD được duy trì.
Dept of Education
- Vị trí: Table V, Dòng 12
- Chi trong ngày: 42.713 triệu USD
Đây là khoản đặc biệt đột biến, cao bất thường – gần gấp 4 lần chi cho quốc phòng trong ngày. Phần lớn có thể đến từ chương trình xóa nợ sinh viên hoặc tài trợ giáo dục liên bang.
Tăng đột biến như vậy là một quả bom chính trị. Quốc hội có thể dùng số này để chỉ trích chi tiêu của Đảng Dân chủ, đặc biệt trong mùa bầu cử. Nếu bị chặn, dòng tiền này sẽ giảm mạnh, ảnh hưởng đến nợ công.
Chi phí cho Bộ Giáo dục lên tới 42.713 triệu USD bất thường so với các ngày trước. Nguyên nhân chủ yếu đến từ:
- Các chương trình xóa nợ sinh viên, được Biden đẩy mạnh.
- Các khoản chi bổ sung mùa hè, hỗ trợ học phí và điều chỉnh chi trả.
Nhưng đằng sau đó là gì? Đó là sự mua thời gian với cử tri trẻ, và duy trì ổn định xã hội trong bối cảnh bất bình đẳng thu nhập gia tăng.
⟶ Một nước Mỹ đang chia rẽ không thể cắt giảm giáo dục – vì giáo dục giờ đây là công cụ “ổn định định hướng chính trị” chứ không còn là đầu tư dài hạn.
Dept of Health and Human Services – Medicare Premiums
- Vị trí: Table IV, Dòng 11
- Thu trong ngày: 3.775 triệu USD
- Lũy kế FYTD: 42.316 triệu USD
Đây là tiền người dân tự đóng cho bảo hiểm y tế. Tăng cao cho thấy gánh nặng chuyển dần sang dân, và phản ánh chi phí y tế cao, áp lực tài khóa lớn.
Nó giúp cân bằng chi Medicare – nhưng cũng là chỉ báo rủi ro chính sách: nếu người dân không đủ khả năng chi trả, áp lực lên ngân sách sẽ quay trở lại.
Interest on the Public Debt
- Vị trí: Table V, Dòng 6
- Chi trong ngày: 3.030 triệu USD
Đây là chi phí để duy trì nợ công Mỹ. Khi con số này vượt ngưỡng 1.000 tỷ USD/năm, nó sẽ đè bẹp toàn bộ ngân sách quốc phòng và giáo dục cộng lại.
Lãi suất cao hiện tại đã khiến lãi nợ trở thành khoản chi cố định lớn thứ 3 sau an sinh và quốc phòng. Washington không còn nhiều lựa chọn ngoài việc cấu trúc lại đường cong lãi suất, kéo tiền về bằng chiến tranh hoặc repo tài chính.
→ Vì trái phiếu ngắn hạn phát hành trong 1–2 năm qua đều có yield từ 4.8–5.2%, cao gấp 4 lần mức trước COVID.
→ Kho bạc hiện đang xoay vòng hơn 9.2 nghìn tỷ USD trong năm 2025, làm chi phí lãi “chạy theo vòng quay” ngày càng lớn.
Lãi suất cao không chỉ khiến nhà dân đau – mà ngân sách liên bang cũng không thở nổi. Đây là động lực để chính phủ “dẫn dắt thị trường” ép đường cong lợi suất xuống (curve control).
Dù không hiển thị rõ trên snapshot, Social Security vẫn chiếm trên 1 nghìn tỷ USD mỗi năm, là “cục gạch cố định” trong thâm hụt ngân sách. Tại sao?
- Vì đây là cam kết chính trị bất khả đảo ngược, với hàng chục triệu cử tri lớn tuổi.
- Mọi đề xuất cải cách đều thất bại trước Quốc hội, dù hợp lý đến đâu.
⟶ Trong mọi cuộc khủng hoảng tài khóa, khoản này luôn là bất khả xâm phạm, buộc nước Mỹ phải tìm cách đảo cấu trúc các khoản chi còn lại – hoặc đẩy gánh nặng ra nước ngoài.
Nợ đã “bắt rễ” trong mọi định chế chi tiêu
Mỹ không thể đơn giản “thắt lưng buộc bụng” để cứu ngân sách – vì mỗi đồng chi tiêu là một điểm tựa cho hệ thống chính trị-xã hội.
Do đó, Washington đang theo đuổi một chiến lược kép:
- Mua thời gian bằng repo chính trị (chiến tranh, bất ổn, viện trợ, tái cấu trúc năng lượng)
- Kích thích cầu USD toàn cầu bằng bất ổn có kiểm soát, từ đó tạo ra dòng tiền chạy về trái phiếu Mỹ, giúp tài trợ cho chính thâm hụt đó.
Nói cách khác, chi tiêu không thể giảm, nên họ phải biến USD thành vũ khí để khiến thế giới tự nguyện trả giúp phần nợ đó.
Tại sao lại là Iran?
Trong bàn cờ địa chính trị hiện tại, Iran không phải là “kẻ xấu”, mà là quân cờ trung tâm được chọn một cách có chủ đích. Vì sao?
Eo biển Hormuz – yết hầu của thế giới, bàn tay của Washington
Chọn Iran là chọn điểm nghẽn logistics toàn cầu. Eo Hormuz không chỉ là nơi trung chuyển hơn 20% lượng dầu mỏ thế giới, mà còn là biểu tượng. Khi Iran ra lệnh “đóng cửa”, thì dù chưa có phát súng nào nổ ra, cả thế giới đã phải hành động:
- Gần 50 tàu dầu rút khỏi khu vực trong vòng vài ngày.
- Tỷ lệ cược Polymarket dự báo Iran đóng Hormuz năm 2025 nhảy vọt từ 18% lên 57% – một cuộc “định giá lại rủi ro toàn cầu” ngay trong thời gian thực.
⟶ Đây không chỉ là chiến tranh. Đây là một lời nhắc nhở về ai kiểm soát huyết mạch năng lượng thế giới.
Iran – mũi dao cắm vào chuỗi cung toàn cầu, đúng lúc ngân sách Mỹ chìm trong khủng hoảng
Khi thâm hụt ngân sách Mỹ được dự báo lên đến 9% GDP vào 2034, chính quyền Washington không thể “in thêm uy tín” để tài trợ cho chi tiêu.
Vậy họ làm gì?
➡ Họ gây ra xung đột, để tạo bối cảnh bất ổn vừa đủ, buộc dòng tiền toàn cầu phải chảy ngược về tài sản Mỹ: trái phiếu kho bạc, đồng USD, và các ETF năng lượng Mỹ.
➡ Iran – quốc gia đang giữ 15,5% thị phần OPEC, lại còn kiểm soát eo Hormuz – là mục tiêu hoàn hảo: quá lớn để lờ đi, nhưng đủ rủi ro để định giá lại cả thị trường mà không cần đổ quân.
Kết quả?
- Giá dầu chuẩn bị leo thang.
- Vàng sắp bật mạnh.
- VIX rung lắc dữ dội – dấu hiệu thị trường đang chủ quan trong khi Washington đang chuẩn bị “repo lại thế giới”.
Bẫy song trùng – vừa làm thị trường lo sợ, vừa khiến kẻ thù quay lại “mua bảo hiểm” từ Mỹ
Việc Mỹ “tham chiến” bằng các đòn tấn công vào 3 cơ sở hạt nhân Iran không hẳn để giành chiến thắng quân sự. Mục tiêu sâu xa là khơi dậy một hiệu ứng tâm lý:
- Gợi lại ký ức 2011: Brent tăng 25% trong 2 tháng, dòng vốn chảy về USD và JPY.
- Dẫn dụ các nhà đầu tư rời bỏ emerging markets, nơi bị ảnh hưởng nặng bởi giá năng lượng và chi phí nhập khẩu, để quay về “vùng an toàn” – trái phiếu Mỹ.
⟶ Chính khi Polymarket định giá lại khả năng đóng Hormuz, thì Tel Aviv Stock Exchange lại tăng 5%, như thể mọi người trong cuộc đều hiểu đây là một vở diễn có đạo diễn – và Mỹ đang kiểm soát kịch bản.
✅Iran là nước cờ đầu tiên để tái cấu trúc Nợ công Mỹ
Mỹ không cần đánh thắng Iran. Mỹ chỉ cần thế giới tin rằng Iran là mối đe dọa, và vì thế, họ phải quay lại mua tài sản Mỹ để phòng ngừa. Đó là một cuộc “repo hệ thống bằng chiến tranh mềm”, mà Iran – với quyền kiểm soát eo Hormuz và sức nặng OPEC – là con tốt vàng, vừa đủ gây chấn động, vừa đủ để Mỹ tái định vị USD trong chuỗi năng lượng toàn cầu.
Vàng – Dự trữ chiến lược thời suy thoái tài chính và niềm tin sụp đổ
Trong Báo cáo khảo sát Ngân hàng Trung ương toàn cầu năm 2025 của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC):
- 76% ngân hàng trung ương cho biết họ sẽ tiếp tục hoặc tăng dự trữ vàng vào năm 2025.
- Con số này tăng từ 71% năm 2024, và cao kỷ lục trong lịch sử khảo sát.
Không ai mua vàng vì lợi suất cả họ mua vì sự hoài nghi vào triển vọng thị trường.
Vì sao vàng trở lại?
- Chiến tranh và rủi ro dầu mỏ không còn chỉ là biến cố, mà là hệ thống Khi Iran biến eo Hormuz thành con tin, và giá dầu tiệm cận vùng bất ổn, các ngân hàng trung ương hiểu rằng: bất kỳ xung đột nào cũng có thể làm đứt mạch thanh khoản USD toàn cầu. → Vàng là tài sản duy nhất không gắn với hệ thống tài chính phương Tây – không phụ thuộc vào Swift, vào repo, hay vào Fed.
- Trần nợ Mỹ bị đục thủng niềm tin Nợ công Mỹ vượt mốc 34 nghìn tỷ USD, và lãi suất cho khoản nợ này chạm gần 900 tỷ USD/năm. Trong khi đó, ngân sách quốc phòng và an sinh tiếp tục phình to. → Điều này khiến các quốc gia dự trữ USD bắt đầu phòng vệ bằng vàng, thay vì chỉ cầm trái phiếu Mỹ. → Lợi tức không còn đủ để bù rủi ro phá giá.
- Sự tái xuất của vàng như “tài sản địa chính trị” Khi Nga bị loại khỏi hệ thống thanh toán, Trung Quốc triển khai CBDC và CIPS, thì vàng – vật chất, không thể bị đóng băng – trở thành “bộ nhớ cứng” của các quốc gia không muốn bị Mỹ phong tỏa tài chính. → Gần như mọi quốc gia trong nhóm BRICS đều tăng dự trữ vàng trong 2 năm qua. Trung Quốc nhập hơn 1.400 tấn vàng chỉ trong 18 tháng.
Thị trường sẽ đi về đâu
- USD Index có thể còn duy trì sức mạnh tương đối do thiếu thay thế ngắn hạn, nhưng sức mạnh này giống cát lún – một bước chệch là dòng tiền sẽ trượt về nơi trú ẩn vật chất như vàng.
- ETF vàng tiếp tục hút dòng vốn, đặc biệt là từ các quỹ hưu trí và sovereign wealth funds.
- Ngược lại, Crypto bị phân hóa: Bitcoin được một phần định vị là “vàng kỹ thuật số”, nhưng lại phụ thuộc vào hệ sinh thái pháp lý Mỹ và không thể thay thế vàng trong dự trữ quốc gia.
Vàng không tăng vì “bullish” – vàng tăng vì thế giới đang phòng thủ.
Trong bối cảnh Mỹ sử dụng chiến tranh để mua thời gian tái cấu trúc ngân sách, và dùng các auction trái phiếu như công cụ hút vốn, vàng là phép thử cuối cùng của niềm tin – khi các quỹ, các NHTW, và cả nhà đầu tư nhỏ lẻ đã không còn chắc chắn vào điều gì nữa.
